જાપાન ફરીને આવેલી કોઈ વ્યક્તિનાં મોં પર મેં ત્યાંનાં મંદિરોની વાત ન સાંભળી હોય એવું ક્યારેય બન્યું નથી. ઓસાકામાં 3 દિવસ વીતાવ્યા પછી પણ મેં એક હોઝેન્જી શ્રાઈન સિવાય કઈં જોયું નહોતું એટલે ઓસાકાનાં અંતિમ દિવસે મંદિર અને શ્રાઈન જોવાનો કાર્યક્રમ રાખવામાં આવ્યો. છેલ્લા દિવસે બપોર સુધી મારી પાસે ઓસાકામાં ફરવાનો સમય હતો. પછી શિન્કાનસેન (બુલેટ ટ્રેન) પકડીને ટોક્યો પહોંચવાનું હતું અને હોટેલમાં સામાન ઊતારીને રાત્રે આઠ વાગ્યા આસપાસ ટોક્યોનાં મિત્રો આશુ અને શ્રી સાથે ડિનર પ્લાન હતો એટલે દિવસ દરમિયાન જગ્યાઓ શોધવામાં સમય વ્યતીત કરવો પોસાય તેમ નહોતું એટલે જગ્યાઓ શોધીને આખો પ્લાન મેં રાત્રે જ બનાવી લીધો.

પહેલા ક્યાં ક્યાં ફરવા જવું એ નક્કી કર્યું અને પછી એ સ્થળો આસપાસ ખાવા-પીવાનાં સ્થળ શોધ્યા. સવારે ચેક-આઉટ કરીને બૅગ્સ હોટેલ પર છોડી. સાડા દસે ‘મિકાસાડેકો & કૅફે’ પહોંચી.

https://goo.gl/maps/UoxFkMemquEByWoG8

કૅફે ખૂબ વ્યસ્ત હતું અને પંદરેક મિનિટ રાહ જોયા પછી સીટ મળી. જો ગુરુવારે સવારે આ હાલત હોય તો શનિ-રવિ તો ત્યાં કેટલી રાહ જોવી પડતી હશે! ત્યાંનો બ્રેકફસ્ટ અને ઍમ્બિયન્સ જો કે, રાહ જોવાલાયક છે પણ ખરાં! મેં ઘણાં દિવસોથી ટ્રેડિશનલ પાશ્ચાત્ય બ્રેકફસ્ટ કર્યો નહોતો એટલે એ જ ઓર્ડર કરવામાં આવ્યો.

ફટાફટ બ્રેકફસ્ટ પતાવીને હું ચાલી નાંબા-યાસાકા શ્રાઈન તરફ. એ વિસ્તાર એકદમ શાંત અને ખાલી હતો અને એકદમ સામાન્ય રેસિડેન્શિયલ વિસ્તાર હતો, બાકીનાં બધાં સ્થળોની જેમ ટૂરિસ્ટી, કમર્શિયલ નહીં. મુખ્ય માર્ગથી અંદર ચાલતાં થોડી નાની સાંકડી ગલીઓ જોવા મળી અને ઘરની બહાર પાર્ક કરેલાં સ્કૂટર, સાઇકલ, ગાડીઓ.

સવારે મોટાં કામ પર અને બાળકો સ્કૂલે ગયા પછીની રેસિડેન્શિયલ વિસ્તારની શાંતિ હતી વાતાવરણમાં. નાના નાના પંખીઓનાં અવાજ સંભળાતાં હતાં અને તેવામાં આપણે ગલીનાં નાકા પર દસ-બાર ઘરોની વચ્ચે મહાદેવનું મંદિર હોય એવી જ રીતે બરાબર નાંબા-યાસાકા શ્રાઈન આવેલી છે. મોટા ખુલ્લા પરિસરમાં ત્રણ દહેરીઓ અને ખૂબ બધા વૃક્ષો!

મંદિર પણ મોટા ભાગે ખાલી જ હતું. હું ગઈ ત્યારે મારા સિવાય બીજા એકાદ બે માણસો માંડ હશે. ત્યાં એક નાનકડી છોકરી તેની મમ્મી સાથે ત્યાં આવી હતી અને પોતાનાં સાંસ્કૃતિક પહેરવેશમાં ફોટો પડાવી રહી હતી.

બધું એકદમ શાંત અને ખુશનુમા હતું. આ આખો નજારો મારી ભારતની સવારનાં સમયની મંદિરોની સ્મૃતિ સાથે એટલો મળતો આવતો હતો કે, થોડાં સમય માટે હું સ્કૂલનાં સમયમાં ચાલી ગઈ હોઉં તેવો આભાસ થયો. છેલ્લે હું સ્કૂલનાં દિવસોમાં જ કદાચ સવારનાં સમયે કોઈ મંદિરે ગઈ હોઇશ. મને ત્યાં જ બેસી રહેવાનું મન થયું પણ, મારે બીજી જગ્યાઓ પણ જોવી હતી અને સમય ઓછો હતો એટલે થોડો સમય ત્યાં બેસીને પછી હું આગળ ચાલી શીંતેન્નોજી મંદિર તરફ.

તેન્નોજી સ્ટેશન પર ઉતરીને દસેક મિનિટ જેટલું ચાલતાં એ મંદિર આવતું હતું. એ આખો વિસ્તાર એકદમ ટૂરિસ્ટી હતો. ત્યાં ઘણી બધી નાની દુકાનો, તેન્નોજી પાર્ક, ઝૂ અને એવું ઘણું બધું હતું એટલે ઘણાં લોકો દેખાતા હતા. તેન્નોજી મંદિર જતાં રસ્તામાં મને મૅપ્સ પર મને ‘હોરીકોશી શ્રાઈન’ દેખાઈ એટલે પહેલા મેં ત્યાં જવાનો પ્રયત્ન કર્યો. પણ, એ શ્રાઈન મને મળી નહીં અને અંતે હું થોડું ફરીને એક શ્મશાન પર પહોંચી ગઈ.

પછી વધુ સમય બપોરે પોણા વાગ્યા જેવો થયો હતો. ત્યાંથી હું દોઢ વાગ્યે નીકળું તો પણ હોટેલ જઈને સામાન લઈને શિન્કાનસેન સ્ટેશન પહોંચતાં ત્રણ આરામથી વાગે એટલે ફટાફટ હું શીનતેન્નોજી મંદિર તરફ જ ચાલી. રસ્તામાં જૂની જાપાની શૈલીનાં ખૂબસૂરત નાના ઘર જોવા મળ્યાં. ત્યાં કોઈ શેરીમાં વિચિત્ર સૂટમાં સુસજ્જ એક જાપાની છોકરાએ મારી સાથે વાત કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો પણ તેનાં ભાંગેલાં ઇંગ્લિશમાં કઈં મેળ પડ્યો નહીં એટલે એ ચુપચાપ આગળ ચાલ્યો.

શીનતેન્નોજી મંદિર વિશાળ છે! અંદરનું ચોરસ પ્રાંગણમાં આંટો મારતા જ લગભગ વીસેક મિનિટ લાગે તેટલું મોટું. મંદિરનાં મુખ્ય દરવાજાની અંદરનાં વિશાળ ચોકમાં માર્કેટ લાગેલી હતી. લોકો નાના નાના તંબુ લગાવીને વસ્તુઓ વેંચતા હતા.

મુખ્ય મંદિરની બરાબર સામે લોકો અગરબત્તીઓ સળગાવતા હતા. અંદર મંદિરની દીવાલો પર બુદ્ધનાં જીવનનાં મહત્ત્વનાં પ્રસંગોનું ચિત્રણ કરવામાં આવ્યું હતું. અંદર ફોટોઝ લેવાની છૂટ નહોતી. એ મંદિર મને એટલું ખાસ ન લાગ્યું. થોડાં દિવસો પછી ક્યોતોમાં મેં જે જોયું તેની સરખામણીમાં તો હું એમ કહું કે, આ મંદિર કદાચ ન પણ જોવા મળે તો પણ અફસોસ કરવા જેવો નથી.

મંદિરથી દોઢ-પોણા બે આસપાસ નીકળીને પ્લાન પ્રમાણે હું ટ્રેન પકડીને ફટાફટ મારી હોટેલ પહોંચી. ત્યાં પહોંચતા અઢી તો વાગ્યા જ હશે. હોટેલની શટલથી પાછું ઓસાકા સ્ટેશન જવાનું હતું અને ત્યાંથી JR પકડીને શીન-ઓસાકા, જ્યાંથી મારે ટોક્યોની શિન્કાનસેન લેવાની હતી ત્રણ સુધીમાં. હોટેલ પહોંચીને થોડું રેસ અગેઈન્સ્ટ ટાઈમ જેવું થઇ ગયું. ફટાફટ સામાન ઉપાડીને જે શટલથી હું ઓસાકા-સ્ટેશનથી હોટેલ આવી હતી એ જ શટલમાં પાછી ઓસાકા સ્ટેશન પહોંચી. શીન ઓસાકા તરફ જતી JR ટ્રેનનો દરવાજો એકદમ શટલ-સ્ટોપ પાસે જ હતો એટલે ફટાફટ દોડીને મેં ટ્રેન પકડી.

JR પાસ સાથે તમે સૌથી ફાસ્ટ બુલેટ ટ્રેન – ‘નોઝોમી’માં મુસાફરી ન કરી શકો. ત્યાર પછીની બીજા નંબરની ફાસ્ટેસ્ટ – ‘હિકારી’ પકડવાની હતી. ટ્રેન નીકળવાની બરાબર બે મિનિટ પહેલા હું ત્યાં પહોંચી અને ઝડપથી કોઈ પણ ડબ્બામાં ચડી ગઈ. એ ટ્રેનનો રિઝર્વ્ડ વિભાગ હતો – તેમાં પણ JR પાસવાળા લોકો ન બેસી શકે એટલે નોન-રિઝર્વ્ડ વિભાગ તરફ જતાં હું એક પછી એક ડબ્બા ઓળંગવા લાગી. અંતે લગભગ દસેક ડબ્બા પછી નોન-રિઝર્વ્ડ વિભાગ આવ્યો અને હું સીટ પામી.

ટ્રેન મોટાં લાંબા ખેતરો અને ખુલ્લા મેદાનો પાસેથી પસાર થતી હતી ત્યારે તેની ગતિનો ખ્યાલ ન આવતો પણ, જ્યારે પાસેથી બીજી શિન્કાનસેન નીકળતી ત્યારે તેની ગતિ ખરેખર અનુભવાતી! બીજી ટ્રેન તમારી સાપેક્ષ એક લાંબા લીસોટાની જેમ પસાર થઇ જાય! તેની બારી, બારણા જેટલી ડિટેઇલ પણ તમે જોઈ ન શકો એટલી બંને ટ્રેનની ગતિ હતી! રસ્તામાં મને આછું પાતળું એક મેઘધનુષ્ય પણ દેખાયું.

શ્રીએ કહ્યું હતું કે, ડાબી બાજુ બેસીશ તો ટોક્યો પહોંચતા પહેલા રસ્તામાં માઉન્ટ ફૂજી જોવા મળશે. પણ, એ પહેલા તો ખૂબ ગાઢ અંધકાર ફેલાઈ ગયો હતો. સાંજે સાડા છ આસપાસ હું ટોક્યો સ્ટેશન પહોંચી. ત્યાંથી JR લઈને મારી હોટેલ પાસેનાં યોત્સુયા સ્ટેશન પર ઉતરી. યોત્સુયાથી મારી હોટેલ – ‘ન્યૂ ઓતાની’ સુધીનાં રસ્તે દસ મિનિટ ચાલવાનું હતું. યોત્સુયાથી મારી હોટેલ – ‘ન્યૂ ઓતાની’ સુધીનાં રસ્તે દસ મિનિટ ચાલવાનું હતું. મારા મગજમાં એ ચાલવાનું ચિત્ર શહેરની મોટી ગલીઓમાંથી ચાલવાનું હતું પણ, વાસ્તવમાં એ ચાલવાનું જાણે કોઈ મોટાં નેશનલ પાર્કમાં ચાલતા હો તેવું હતું. આખા રસ્તે ડાબી બાજુ કોઈ મોટી કૉલેજનું બિલ્ડિંગ અને જમણી બાજુ જંગલ જેવું કઈંક. રાતનાં અંધકારમાં બહુ ખબર નહોતી પડતી પણ, દિવસે એ રસ્તો બહુ સુંદર લાગતો હશે તેવો આભાસ થતો હતો.

ઓસાકા અને ટોક્યોમાં બેગ સાથે દોડીને થોડો થાક લાગ્યો હતો પણ, નવા સ્થળો જોવાનો ઉત્સાહ થાક ભૂલાવી દેતો હતો. રૂમમાં સામાન મૂકીને ફટાફટ આશુ અને શ્રીનાં ઘર તરફ જવાનું હતું. એ સાથે મારી સોલો ટ્રિપનો અંત આવતો હતો. આગળની મુસાફરી લોકો સાથે થવાની હતી તેની થોડી ખુશી પણ હતી અને થોડું દુઃખ પણ.