काव्य कोडियां ‘मरीज़’ – खले है

अनुवाद, मरीज़

ડંખે છે દિલને કેવી એક અક્ષર કહ્યા વિના,
રહી જાય છે જે વાત સમય પર કહ્યા વિના.

ઊર્મિ પૃથક્ પૃથક્ છે, કલા છે જુદી જુદી,
સઘળું કહી રહ્યો છું વિધિસર કહ્યા વિના.

લાખો સિતમ ભલે હો, હજારો જુલમ ભલે,
રહેવાય છે ક્યાં આપને દિલબર કહ્યા વિના.

કેવી જગતની દાદ મેં માગી પ્રકાશની,
હીરાને જે રહે નહીં પથ્થર કહ્યા વિના.

દુનિયાનાં બંધનોની હકીકત છે આટલી,
હું જઈ રહ્યો છું રૂપને સુંદર કહ્યા વિના.

જોયા કરો છો કેમ તમે મારા મૌનને,
શું મેં કશું કહ્યું છે ખરેખર કહ્યા વિના.

સાંભળ, જરાક ધ્યાન દઈ દેહનો અવાજ,
ધસ્તા નથી અહીં એ કદી ઘર કહ્યા વિના.

એ વાત અગર મૌન બને તો જુલ્મ બને,
ચાલે નહીં જે વાત ઘરેઘર કહ્યા વિના.

દુનિયામાં એને શોધ ઇતિહાસમાં ન જો,
ફરતા રહે છે કઈંક પયગમ્બર કહ્યા વિના.

તૌબાની શી જરૂર કે મસ્તીમાં ઓ ‘મરીઝ’,
છૂટી પડે છે હાથથી સાગર કહ્યા વિના.


~ મરીઝ ~



खले है दिल को कैसे एक लफ़्ज़ कहे बिना,
रह जाती है जो बात वक़्त पर कहे बिना।

उर्मि पृथक् पृथक् है, कलाएँ अलग अलग,
सब कह रहा हूँ बाकायदा कहे बिना।

लाखों सितम भले हों, हज़ारों ज़ुल्म भले,
रहा कहाँ जाता है आपको दिलबर कहे बिना।

कैसी दुनिया से दाद मैंने मांगी प्रकाश की,
हीरे को जो रहे नहीं पत्थर कहे बिना।

दुनिया के बंधनों की हक़ीक़त है इतनी,
मैं देख रहा हूँ रूप को सुंदर कहे बिना।

देखते रहते हो क्यों तुम मेरी ख़ामोशी,
क्या मैंने कुछ कहा है सचमुच कहे बिना।

सुन, ज़रा ध्यान से देह की आवाज़,
आ गिरते नहीं यहाँ कभी ये घर कहे बिना।

वो बात अगर मौन बने तो ज़ुल्म बने ,
चले नहीं जो बात हर घर कहे बिना।

दुनिया में उसे ढूंढ इतिहास में मत देख,
फिरते रहते हैं कई पैग़म्बर कहे बिना।

तौबा की क्या ज़रुरत कि मस्ती में ओ ‘मरीज़’,
बिखरती है हाथ से सागर कहे बिना।

~ मरीज़ ~

काव्य कोडियां ‘मरीज़’ – नहीं वो बात

अनुवाद, मरीज़

નથી એ વાત કે પહેલાં સમાન પ્રીત નથી,
મળું હું તમને તે એમાં તમારું હિત નથી.

હવે કહેા કે જીવન-દાસ્તાન કેમ લખાય?
અહીં તો જે જે પ્રસંગેા છે સંકલિત નથી.

થયો ન હારનો અફસોસ કિંતુ દુઃખ એ રહ્યું,
કે મારા આવા પરાજયમાં તારી જીત નથી.

મળે ન લય તો ધમાલોમાં જિંદગી વીતે
કે કોઈ શેાર તો સંભળાવીએ જો ગીત નથી.

બીજી તરફ છે બધી વાતમાં હિસાબ હિસાબ,
અહીં અમારા જીવનમાં કશું ગણિત નથી.

એ મારા પ્રેમમાં જોતા રહ્યા સ્વાભાવિકતા,
કે મારો હાલ જુએ છે અને ચકિત નથી.

ભલે એ એક કે બે હા પછી ખતમ થઈ જાય,
મિલન સિવાય વિરહ તારો સંભવિત નથી.

જગતના દર્દ અને દુઃખને એ હસી કાઢે,
કરી દ્યો માફ હૃદય એટલું વ્યથિત નથી.

ફના થવાની ઘણી રીત છે જગતમાં ‘મરીઝ’,
તમે પસંદ કરી છે એ સારી રીત નથી.

~ મરીઝ ~


नहीं वो बात कि पहले जैसी प्रीत नहीं,
मिलूं मैं आपको इसमें आपका हित नहीं।

अब बताओ दास्ताँ-ए-ज़ीस्त कैसे लिखें?
यहाँ तो जो भी किस्से हैं संकलित नहीं।

हुआ न हार का अफ़सोस पर ग़म ये रहा,
कि मेरी ऐसी मात में तुम्हारी जीत नहीं।

मिले न लय तो धमाल में ज़िन्दगी बीते
कि कोई शोर तो सुनाएँ जो गीत नहीं।

उस तरफ हर बात पे हिसाब हिसाब,
यहाँ अपने जीवन में कुछ गणित नहीं।

वो मेरे प्यार में देखते रहे ज़ाहिरी
कि मेरा हाल देखते हैं और चकित नहीं।

चाहे वो एक या दो हाँ पर ख़त्म हो जाए,
मिलन बिना विरह तुम्हारा संभवित नहीं।

जग के दर्द और दुःख पर वो हंस दे,
कर दो माफ़ हृदय इतना व्यथित नहीं।

फ़ना होने के बहुत तरीके हैं जग में ‘मरीज़’,
आपने अपनाई है वो अच्छी रीत नहीं।

~ मरीज़ ~