પર્થ દુનિયાનું સૌથી isolated city છે. અહીંથી નજીકમાં નજીકનું શહેર, એડીલેઈડ અહીંથી ૨૮ કલાકનાં driving distance પર આવેલું છે. અહીંથી મેલ્બર્ન કે સિડની પહોંચતાં જેટલો સમય લાગે, તેટલો જ સમય અહીંથી બાલિ, સિંગાપોર કે મલેશિયા પહોંચતાં થાય છે. અહીંની મોટાં ભાગની વસ્તી ગોરાં અને અહીંનાં મૂળભૂત પ્રાદેશિક લોકો જે ‘એબોરીજીનલ’ તરીકે ઓળખાય છે, તેમનાથી બની છે. એકબીજા સાથે વાત કરતી વખતે આ એબોરીજનલ લોકોનું નામ આપણાં કાઠિયાવાડી ભાઈઓ અને ભાભીઓએ (હા, ભાભીઓ. બહેનો નહીં. અહીં ‘બહેનો’ બહુ આવતી જ નથી. ;) ) ‘એબુડા/એબુડો/એબુડી’ કરી નાંખ્યું છે.

પર્થમાંથી એક મોટી નદી વહે છે – સ્વાન રિવર. તે પર્થનાં ઉત્તર તથા દક્ષિણ એમ બે ભાગ પાડે છે. લોકો પોતે કયા વિસ્તારમાં રહે છે એ પણ ઘણી વખત ‘I live north of the river/ south of the river’ એવી રીતે સમજાવતા હોય છે. પર્થ મેટ્રોપોલિટન એરિયા ‘પર્થ’, ‘ફ્રિમેન્ટલ’, ‘મિડલેન્ડ’, ‘આર્માડેલ’ અને ‘થોર્ન્લી’ જેવાં મુખ્ય વિસ્તારોમાં વહેંચાયેલો છે. પર્થ સિટી સેન્ટરમાંથી કુલ પાંચ ટ્રેન લાઈન નીકળે છે. મેન્જ્યુરા(Mandurah) લાઈન દક્ષિણ તરફ, ક્લાર્ક્સન લાઈન ઉત્તર તરફ, મિડલેન્ડ લાઈન ઉત્તર-પૂર્વ તરફ, ફ્રિમેન્ટલ લાઈન દક્ષિણ પશ્ચિમ તરફ અને આર્માડેલ/થોર્ન્લી લાઈન દક્ષિણ પૂર્વ તરફ. આમ મેન્જુરા અને ક્લાર્ક્સન એક પાટાનાં બે છેડે આવેલા છે. મેન્જુરાથી સિટી ૭૦ કિલોમીટર અને અને સિટીથી ક્લાર્ક્સન ૩૭ કિલોમીટર થાય છે. તે જ રીતે ફ્રિમેન્ટલ અને મિડલેન્ડ એક પાટાનાં સામા છેડે આવેલા છે. સિટીથી બંને લગભગ ૨૦ કિલોમીટર જેટલાં અંતરે આવે છે. અર્માડેલ, મિડલેન્ડ અને થોર્ન્લીમાં સૌથી વધુ એબોરીજીનલ લોકો રહેતા હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. મારાં કોઈ મિત્રો કે ઓળખીતા ત્યાં રહેતા નથી.

કહે છે કે, એક સમયે વેસ્ટર્ન ઓસ્ટ્રેલિયામાં પર્થ અને ફ્રિમેન્ટલમાંથી પાટનગર કોને બનાવવું તે વિશે બહુ મોટી ચર્ચા ચાલી હતી. આમ તો ફ્રિમેન્ટલ પર્થથી ફક્ત ૨૦ કિલોમીટર જેટલાં અંતરે આવેલું છે. પણ, ફ્રિમેન્ટલમાં આવો ત્યારે પર્થથી ખૂબ દૂર આવી ગયા હોઈએ તેવું લાગે. ફ્રિમેન્ટલની પોતાની અલગ ઓળખ અને રીત-ભાત છે. ઉત્તર અને દક્ષિણ પર્થ એ મુખ્ય રહેવાસનાં વિસ્તારો છે. જેમ વધુ ને વધુ આગળ ઉપર ઉત્તર તરફ તથા નીચે દક્ષિણ તરફ જતાં જઈએ તેમ મકાનો છૂટાં-છવાયા જોવા મળે. પુષ્કળ નવું બાંધકામ થતું જોવા મળે અને મોડર્ન આર્કિટેક્ચર જોવા મળે.

પર્થનાં દરિયાકિનારા મને ખૂબ ગમ્યાં છે. જો કે, પ્રાકૃતિક રીતે સમગ્ર પશ્ચિમ ઓસ્ટ્રેલિયા ખૂબ સુંદર છે. એ વિશે મને કોઈ જ આશ્ચર્ય નથી કારણ કે, મારાં મતે જેમ ઓછા માણસો તેમ પ્રાકૃતિક સુંદરતા વધુ હોવાની. પર્થથી જેમ વધુ દક્ષિણે જતાં જાઓ તેમ બંબરી અને માર્ગરેટ રિવરનાં વિસ્તારો બહુ જ સુંદર છે! સાંભળ્યું છે કે આલ્બની અને એસ્પ્રેન્સ જેવાં વિસ્તારો તો તેનાંથી પણ ચડે તેવા છે. એ જ રીતે મૂર રિવર પણ ખૂબ સુંદર જગ્યા છે. પણ, ત્યાં જવાનો હજુ મેળ પડ્યો નથી.

બિયર અને આળસ અહીંની સંસ્કૃતિનાં અવિભાજ્ય અંગ છે. લગભગ બધી જ જગ્યાઓ રાત્રે ૯ પછી બંધ થઇ જાય છે. જો ૧૦એક વાગ્યા પછી બહાર નીકળીને કશું કરવાનું મન થાય તો ફિલ્મ જોવા જઈ શકો, શુક્ર-શનિવારે ક્લબ કે પબમાં મિત્રો સાથે જઈ શકો અને કંઈ ખાવાનું મન થાય તો સૌથી નજીકમાં નજીક કોઈ ૨૪x૭ મેક્ડોનલ્ડ્સ હોય ત્યાં જઈ શકો અથવા આલ્બની હાઈ-વે પર અમુક ૨૪ કલાક ખુલી રહેતી ખાવા પીવાની જગ્યાઓ છે ત્યાં જઈ શકો. બાકી રાત્રે દરિયાકિનારે જઈ શકો. પણ, ઠંડીમાં તો ત્યાં પણ ન જઈ શકો કારણ કે, પર્થમાં ઠંડી સાથે વરસાદ પડે અને દરિયાકિનારે તો બહુ જ પવન ફૂંકાય એટલે વધુ ઠંડી લાગે.

આખા વેસ્ટર્ન ઓસ્ટ્રેલિયાનાં ગમે તે ખૂણે તમે રહેતાં હો, તમારે હાયર એજ્યુકેશન માટે પર્થ જ આવવું પડે. વેસ્ટર્ન ઓસ્ટ્રેલિયામાં કુલ પાંચ યુનિવર્સીટી છે. ‘મર્ડોક’, ‘કર્ટિન’, ‘યુનિવર્સીટી ઓફ વેસ્ટર્ન ઓસ્ટ્રેલિયા’, ‘એડીથ કોવન’ અને ‘નોત્રે દામ’. આ પાંચે પર્થમાં છે. ‘નોત્રે દામ’ સિવાયની ચાર યુનિવર્સીટીનાં શિક્ષકો, વિદ્યાર્થીઓ અને બાકીનાં પણ ઘણાં લોકો ‘નોત્રે દામ’ને માન નથી આપતાં. યુનિવર્સીટીનો દરજ્જો પણ નથી આપતાં. કારણ એ કે આ એક જ એવી યુનિવર્સીટી છે જ્યાં પૈસા આપીને તમે ગમે તે કોર્સમાં દાખલ થઇ શકો. બાકી બધી યુનીવર્સીટીમાં એડમિશન લેવા ફક્ત જે-તે કોર્સને લગતું મેરિટ જ કામ લાગે છે. ‘પેઈડ સીટ’ જેવી કોઈ વસ્તુ નથી. મર્ડોક પાસે સમગ્ર પશ્ચિમ ઓસ્ટ્રેલિયાની એકમાત્ર ‘વેટરનરી સ્કૂલ’ છે.ખાણકામ (mining) પછી અભ્યાસ એ પશ્ચિમ ઓસ્ટ્રેલિયાનો સૌથી મોટો નાણાકીય સ્ત્રોત છે.