ટોરોન્ટો – 3

કેનેડા, ટોરોન્ટો

છેલ્લા દિવસે પણ ધાર્યા પ્રમાણે અમે અગિયાર વાગ્યે જ ઊઠ્યા. ઊઠીને તરત અમે ‘કાસા લોમા’ તરફ પ્રયાણ કર્યું. એ ત્યાંનો એક સુંદર ઐતિહાસિક કિલ્લો છે, જે જનતા માટે ખોલી દેવામાં આવ્યો છે. ત્યાંની મુલાકાતનાં કલાકો સવારે ૯થી સાંજે ૫:૩૦ છે. પણ, અંગત કાર્યક્રમો માટે એ સિવાયનાં સમયમાં પણ તેનું બુકિંગ થઇ શકે છે.

કિલ્લાનાં ત્રણ માળ છે. સૌથી નીચે દીવાન-ખંડ, ઓફિસ અને વિશાળકાય ભોજનકક્ષ છે.

ત્યાંથી આગળ જતાં એક સુંદર લાંબી ચાલ જેવો વિસ્તાર છે. પણ, તેની છત અને દીવાલો પર મોટા ભાગે દૂધિયા કાચ રખાયેલા છે અને તેમાં સુંદર રંગોની કારીગરી છે. એ ચાલમાં લગભગ દોઢ-સો માણસો સમાય શકે તેટલી જગ્યા છે અને સુંદર શિલ્પો વડે જગ્યાને શણગારવામાં આવેલી છે. દેખીતી રીતે જ તેનો ઉપયોગ લગ્ન-વિધિ માટે આરામથી થઇ શકે તેવી ગોઠવણ છે. અમે ત્યાં હતાં એ જ સાંજે કોઈકનાં લગ્ન હતાં એટલે આખો બપોર તેનાં માટેની તૈયારીઓ થતી જોઈ શકાતી હતી.

પહેલાં માળ પર એક તરફ કાસલનાં માલિક, તેની પત્ની અને બાળકોનાં ઓરડાં હતાં અને બીજી તરફ મહેમાન માટેનાં ખંડ. અમુક નાની જગ્યાઓને ત્યાંનાં હાલનાં કાર્યકરોની ઓફીસ બનાવી દેવામાં આવી હતી.

એ માળથી ત્રણ-ચાર પગથિયાં ચડીને અધવચ્ચેનાં એક લેવલ પર કાસલનાં નોકરોનો કક્ષ હતો. એક જગ્યા એવી હતી જ્યાંથી નાનકડી એક સીડી નીચે તરફ જતી હતી. ત્યાં જવાની મનાઈ હતી એટલે એ સીડી ક્યાં જઈને અટકતી હશે તેનું જબરું કૂતુહલ હતું. અમે નિયમ તોડીને ત્યાં જવાનો વિચાર પણ કર્યો. પણ, પછી માંડી વાળ્યો કારણ કે, ઘણું બધું જોવાનું બાકી હતું અને સમય ઘણો ઓછો હતો. મહેમાનોનાં ઓરડા નજીક એક ખૂબ જૂનું મહાકાય (એક નાની ઓરડી રોકે તેવડું) પાઈપ ઓર્ગન હતું જેનું કી-બોર્ડ રીતસર નીચેનાં માળે હતું. એ ઓર્ગન હજુ પણ કામ કરતું હતું!

સૌથી ઉપરનાં માળે સર હેન્રી પેલ્લટ (જેનો આ મહાલય હતો)ની કેનેડિયન આર્મીમાં સર્વિસ કરતાં સમયની યાદગીરી હતી. તેની સાથે જૂનાં-નવાં ઘણાં બધાં ફોટોઝ તથા વિવિધ પ્રકારની બંદૂકો, કારતૂસ, ગ્રેનેડ વગેરે યુદ્ધની સામગ્રીઓ જોડીને એ માળને કેનેડીયન આર્મીનાં ઐતિહાસિક પ્રદર્શન તરીકે ગોઠવવામાં આવ્યો હતો.

ગ્રાઉન્ડ ફ્લોરની નીચે બેઝમેન્ટ ફ્લોર રિનોવેટ કરીને ત્યાં એક કાફે બનાવવામાં આવ્યો હતો. કાફેની બહારની તરફની લોબીમાં કાસા લોમામાં શૂટ થયેલી પ્રખ્યાત ફિલ્મો તથા ટીવી શોઝનાં પોસ્ટર લગાવવામાં આવ્યા હતાં. કાફેની જમણી તરફ એ ઈમારતની મેનેજમેન્ટ ઓફીસ હતી અને લોબીની સામેની તરફ એક નાના ઓરડા જેવડી સર હેન્રીની વાઇનની બોટલ્સનો સુંદર સ્ટોરેજ કમ્પાર્ટમેન્ટ હતો.

એ મહેલમાં સૌરભ અને હું  બિલકુલ પાગલ થઇ ગયા હતાં.  ત્યાંની દરેક વસ્તુઓ પ્રાચીન, ખૂબ બારીક અને કળાત્મક હતી. જાણે, કોઈએ સમયને પાછળ ખેંચ્યો અને અમે અચાનક ઓગણીસમી સદીમાં આવી પડ્યાં. જૂનાં સુંદર લાકડાનાં ભારે ફર્નીચર, સુંદર આરસ કોતરીને બનાવેલાં પલંગ, જૂનાં ટાઈપરાઈટર, પાઈપો, શાવર અને બાથરૂમનાં સરળ જૂનાં પાઈપિંગ અને વિશાળકાય નળ, અમુક પ્રખ્યાત બ્રાન્ડની સદીઓ જૂની ચીજો જેમ કે, જોન્સન એન્ડ જોન્સનનો એક ઓગણીસમી સદીનો ડબ્બો, સાચી વાઘની ચામડીનો ગાલીચો, સર હેન્રીનાં અને તેમની પત્નીનાં એ સમયથી સાચવીને રાખેલાં કપડાં અને તેમનો રોજબરોજનાં સામાનનાં અંશો, તેમની પત્નીનાં ખંડની અટારીમાંથી દેખાતો ટોરોન્ટોનો સુંદરથી પણ સુંદર વ્યૂ! આ બધું અદ્ભુત હતું. અમે મહાલય બંધ થવાનો સિક્યોરિટીનો અવાજ ન આવ્યો ત્યાં સુધી ત્યાં બધું જોતાં રહ્યા હતાં અને તો પણ હજુ બહારનો બગીચો તો જોવાનો બાકી જ રહી ગયો હતો. અમે નીકળ્યાં ત્યારે જેમનાં લગ્ન હતાં એ બ્રાઇડ, ગ્રૂમ અને તેમનાં બ્રાઇડ્સમેઇડ્સ/ગ્રૂમ્સમેન આવી ચૂકયા હતાં.

સૌરભને અમારાં અમુક બે-ચાર ઘર સિવાય પરિવારનો બહુ મોહ નથી એટલે ત્યાંથી ઘર તરફ પાછાં ફરતાં હું તેને કહી રહી હતી કે, તું અહીં જ લગ્ન કરજે. પછી તો અમારી વાતોની ગાડી આડા-સીધા પાટે ચાલતી રહી જેમાં અમે તેનાં લગ્નનાં કપડાં, ડેકોર, મારાં લગ્નનાં વિચારો, ગીતો વગેરેનાં ખયાલી પુલાવ પકાવ્યાં. ‘દિલ બહલાનેકે લિયે ખયાલ અચ્છા હૈ ગાલીબ’ જાણે અમારાં એ વખતનાં વાતોનાં વાડા માટે જ લખાઈ હતી.

 

રાત્રે અમે ક્લબિંગ માટે જવાનું નક્કી કર્યું હતું અને સૌરભનો વિચાર ત્યાંથી સીધા જ જવાનો હતો પણ, મેં મેક-અપ વિના ક્લબમાં પગ મૂકવાની ના પાડી દીધી હતી એટલે અમે મારાં માટે ફરી ઘરે ગયાં. જમવામાં એ દિવસે મેં મહિનાઓ પછી પહેલી વાર મેગી મસાલા નૂડલ્સ ખાધાં હતાં. તૈયાર થઈને હજારો ફોટા પાડીને અમે રેહાના અને તેની બહેન રોશન સાથે સિટીમાં જવા રવાના થયાં. સૌરભ સૌથી પહેલાં મને ત્યાંનાં એક પ્રખ્યાત આઈસ-લાઉન્જમાં લઇ ગયો. ત્યાં બરફની વિવિધ મૂર્તિઓ, બેઠકો વગેરે બનાવવામાં આવ્યા હતાં. ત્યાં બારમાં સામાન્ય રીતે શોટ્સ પણ બરફનાં ગ્લાસમાં મળતાં પણ, એ દિવસે બરફનાં શોટ ગ્લાસિસ ખાલી થઇ ગયાં હતાં એટલે અમને એ લ્હાવો ન મળ્યો. પણ અમને જેટલું જોવા મળ્યું એ બધું પણ અદ્ભુત હતું. ત્યાંથી સૌરભને એક ક્લબમાં જવું હતું અને રોશન કોઈ બીજા ક્લબમાં જવાની જિદ્દ પકડી બેઠી હતી એટલે અંતે અમે ત્યાં ગયાં. સૌરભનો મૂડ બગડવાનો શરુ થઇ ચૂક્યો હતો. ક્લબમાં શરૂઆતમાં થોડી વાર અમને ખૂબ મજા આવી. એક સેમી-ક્યૂટ છોકરાએ મારો નંબર માંગ્યો પણ, મેં I’d love to but I don’t live here :) કહીને તેને રદિયો આપ્યો. જો કે, એ જાણ્યા પછી પણ તેણે મારી સાથે (non creepily; very nicely) વીસેક મિનીટ ઘણી રસપ્રદ વાતો કરી. એ બંદો લેખક હતો એટલે મને પણ તેની સાથે વાત કરવાની મજા આવી. પછી જો કે રોશનનાં અનહદ નાટક શરુ થઇ ગયા હતાં જે અમે ઘરે પહોંચ્યા ત્યાં સુધી ચાલુ રહ્યાં હતાં. એ વિશે મેં સૌરભને બહુ ખાસ કંઈ કહ્યું નહોતું પણ તેણે મારી આંખોમાં બરાબર વાંચી લીધું હતું કે, હું ઇચ્છતી હતી કે, તે આ નાટકીય લોકોથી બને તેટલો દૂર રહે અને સીધા સરળ માણસો સાથે જીવનની મજા લે. બીજા દિવસે સવારે એરપોર્ટ જતાં તેણે મને કહ્યું હતું , “રાત્રે તું કંઈ બલી નહીં એ સારું કર્યું અને હું જે કહેવા માંગતી હતી એ તે સમજી ગયો હતો.”

હેન્ગોવરમાં ફટાફટ ફ્લાઈટમાં બેસીને ઊંઘી જવાનાં અને ઘરે આવીને આરામ કરવાનાં અરમાનો લઈને હું એરપોર્ટ પહોંચી હતી. પણ, મેન પ્રાપોઝિસ ગોડ રિફ્યુઝિઝનાં વ્યવહારે એ દિવસ મારા માટે શરુ થયો હતો. એરપોર્ટનાં ખૂબ જ બકવાસ મેનેજમેન્ટનાં કારણે મારાં સહિત લગભગ બીજા સોએક લોકોએ એ સવારે પોતાની ફ્લાઈટ મિસ કરી દીધી હતી. પછીની ફ્લાઈટની ટિકિટ લેવા માટે પણ એટલી લાંબી કતાર કે, ન પૂછો વાત.

ત્યાં ઓછામાં ઓછી ત્રણ કલાકની ભેજામારી પછી મને સાંજની ફ્લાઈટમાં એ લોકોએ સ્ટેન્ડબાય પર રાખી હતી અને પછીનાં દિવસની સવારની ફ્લાઈટમાં સીટ આપી હતી. પછી તો જ્યાં સુધી સાંજની ફ્લાઈટ આવી ન ગઈ ત્યાં સુધી મારો શ્વાસ અદ્ધર રહ્યો હતો. જો રાત્રે રોકાવાનું હોય તો સૌરભે મને તેનાં ઘર ફરી ચાલ્યા જવાનું કહ્યું હતું. પણ, એમ કરતાં પણ મારો જીવ નહોતો ચાલતો કે, ફરી એ સવાર જેવું જ ન થાય! અંતે સાંજની ફ્લાઈટ આવી અને તેમાં ઘણી બધી સીટ્સ ખાલી હતી કારણ કે, કેટલાંક કનેક્શન-પેસેન્જર્સે તેમનું કનેક્શન મિસ કરી દીધું હતું. સવારની દસ વાગ્યાની હું એરપોર્ટની મગજમારી પછી અંતે સાંજે છ વાગ્યે ઘર તરફ પ્રયાણ કરવા પામી! એ સફર પછી ઘરે આવીને જેટલો હાશકારો થયો તેટલો તો પહેલાં ક્યારેય નથી થયો.

ટોરોન્ટો – 2

કેનેડા, ટોરોન્ટો

સૌરભ સાથે આગલી રાતે વધુ પડતી લાગણીઓમાં તણાઈને થયેલી ચર્ચા-વિચારાણાનો અંત એક નિર્ણય – ઓનલાઇન ડેટિંગને એક ચાન્સ આપવો અને તેનાં અમલમાં આવ્યો હતો. એવું કંઇક હતું જે મારા મનમાં મહિનાઓથી (બા ગુજાર્યાનાં બે-ત્રણ દિવસ પછીથી) ઘૂંટાઈ રહ્યું હતું પણ, હું લગભગ ત્રણ મહિના સુધી એ બાબતે કોઈ નિર્ણય નહોતી શકી.સૌરભે વધુ મંતવ્યો આપ્યા વિના, ફક્ત મને સાંભળીને મારાં પોતાનાં જ વિચારોની ગુથ્થી સુલઝાવવામાં મદદ કરી હતી. જો કે, મેં શું કરવું અને શું નહીં નક્કી કર્યા પછી પણ તેનાં પડઘા પછીનો આખો દિવસ મારાં મનમાં પડતા રહ્યા હતાં. તેનું એક કારણ લાંબી બસ-મુસાફરી પણ હતું. એ દિવસે અમે ટોરોન્ટોથી નાયગ્રા ફોલ્સ ગયા હતાં. ટોરોન્ટોથી નાયગ્રા જતાં લગભગ દોઢ-બે કલાક થતી હોય છે. પણ, એ દિવસે વરસાદનાં કારણે અઢી કલાક થઇ હતી.

રાબેતા મુજબ સવારે અગિયાર વાગ્યા આસપાસ ઊઠીને, બસ અને ટ્રેન બદલીને અમે સિટી સેન્ટર પહોંચ્યા અને રેહાનાની રાહ જોવા લાગ્યા. એ તેનું કામ પતાવીને અમને ટ્રેન સ્ટેશન પર મળવાની હતી. એ લગભગ પંદર મિનિટ પછી આવી પછી અમે ફરીથી ટ્રેન પકડી અને બે સ્ટોપ પછી ઉતરીને નાયગ્રા તરફ જતી બસ પાસે પહોંચ્યાં. ત્યાં પહોંચીને રેહાનાને કૉફી લેવાનું મન થયું અને મોડું થાય તો અમારી બસ છૂટે તેમ હતી એટલે એ દોડીને તેની કૉફી લેવા ગઈ. એ પાંચ મિનિટ જાણે મને થોડો શ્વાસ લેવા મળ્યો અને શું ચાલી રહ્યું છે એ મગજમાં પૂરું ઉતારવા મળ્યું. સૌરભનાં કહ્યા પ્રમાણે એ બંને હવે ફક્ત મિત્રો હતાં પણ રેહાનાની રીત-ભાત આડકતરી રીતે પણ સૌરભને હજુ પણ બોયફ્રેન્ડ તરીકે જ સંબોધતી હતી અને એ મારાં માટે ઓકવર્ડ હતું. એ ઓકવર્ડનેસ તેમનું સમીકરણ શું હતું એ બાબતે નહીં પણ હું એ વિશે તેને કંઈ કહી શકું તેમ નહોતી એ બાબતે હતી.

અમે નાયગ્રા ટાઉનમાં પહોંચ્યા ત્યારે પણ ધોધમાર વરસાદ ચાલુ હતો અને સૌરભને અફસોસ થતો હતો કે, વરસાદ એ જ રીતે ચાલુ રહ્યો તો નાયગ્રા ફોલ્સ જોવાની અમને મજા નહીં આવે અને એ દિવસનો વેધર-ફોરકાસ્ટ તેણે ફરીથી કેમ ન જોયો. અમે સૌથી પહેલું કામ એક સ્ટોરમાંથી છત્રીઓ લેવાનું કર્યું. એક છત્રી તો દસ જ મિનિટમાં કાગડો પણ થઇ ગઈ. પછી અમે અડધા ભીંજાતા, અડધા કોરા ધોધ તરફ ગયાં. એ તરફ જતાં રસ્તામાં એક સ્કાય ટાવર અને તેનું રિવોલ્વિંગ રેસ્ટોરાં આવતાં હતાં.સૌરભનો વિચાર અમે ત્યાં ડીનર કરીએ તેવો હતો એટલે યાદ રાખીને એ પહેલાં બુકિંગ કરાવવા ગયો. સાડા આઠ પહેલાં કોઈ જગ્યા ખાલી નહોતી એટલે અમારે થોડી રાહ જોવી પડે તેમ હતી. પણ, અમને કોઈ વાંધો નહોતો એટલે તેણે બુકિંગ કરાવી લીધું. પછી ધોધ તરફ આગળ વધતાં રસ્તામાં અમને ક્રિસમસનાં ખૂબ સુંદર ડેકોરેશન જોવા મળ્યાં હતાં. એટલી ઠંડીમાં પણ એ સુંદર લાઈટિંગનો ચાર્મ એટલો હતો કે, અમે ત્યાં ફોટોઝ લેવા માટે રોકાયા, અંધારી રાત અને બ્રાઈટ લાઈટ્સની અછત હોવાથી ફોટોઝ સારા નહીં જ આવે એ જાણતાં હોવા છતાં પણ. ધોધની પાળ સુધી પહોંચતાં તો અમે ઠરી રહ્યાં હતાં.સૌરભે મને યુ.એસ.એની બોર્ડર દેખાડી અને યુ.એસ.એ તથા કેનેડાને જોડતો એક બ્રિજ પણ. ઠંડીને કારણે જો કે, અમે દસ મિનિટથી વધુ ત્યાં રોકાઈ નહોતાં શક્યા. ફરી વરસાદનું જોર વધતાં જલ્દી અમે ફોલ્સની બરાબર સામે એક કાફેમાં ગયાં. મને થોડી ભૂખ લાગી હતી એટલે મેં ગરમ ક્રોસોન ઓર્ડર કર્યું. પણ, તેમનું અવન નહોતું ચાલતું એટલે ઠંડાથી જ કામ ચલાવવું પડ્યું.

ત્યાંથી નીકળ્યા પછી પણ અમારી પાસે ઘણો સમય બચ્યો હતો ડિનર માટે જઈએ એ પહેલાં. એટલે અમે ત્યાંનાં કસીનોમાં શોપિંગ આઉટલેટ્સ તરફ ગયાં. કપડાંની એક મોટી શોપમાં ઈસ્ટર-ફ્રાઈડેનું સેલ ચાલતું હતું અને બહારથી કંઇક ગમે તેવું નજરે પડ્યું એટલે અમે અંદર ગયાં અને એ એક જ શોપમાં અમે લગભગ કલાક કાઢી. પછી તો તરત જમવા તરફ પ્રયાણ કર્યું સ્કાય ટાવરમાં. અમને સુંદર વિન્ડો-સીટ મળી જેમાંથી બહારનો નજારો બહુ સારી રીતે જોવા મળી શકત. પણ, એ રેસ્ટોરાં પાસે કાં તો ડીમિસ્ટીફાયર હતાં નહીં અથવા તો તેમણે એ ચાલુ નહોતાં કર્યા અને તેનાં કારણે બારીનાં કાચમાં અંદરથી ભેજ જામેલો હતો. અમે વચ્ચે વચ્ચે અમારાં ટેબલ પરનાં એક્સ્ટ્રા નેપકિન વડે કાચ થોડો લૂછી લેતાં એટલે બહાર જોઈ શકીએ. પણ, જમવાનું આવ્યા પછી તો એમ કરતાં પણ થાકી ગયાં. થોડી વાર પછી ભેજ આપોઆપ થોડો ઓછો થવા લાગ્યો એટલે બહાર થોડું થોડું દેખાવા લાગ્યું. જમવાનું આવ્યા પછી દસેક મિનિટમાં જ અમારો વરસાદી દિવસે નાયગ્રા આવવાનો અફસોસ માટી ગયો. અમે ફરતાં-ફરતાં ફરી ધોધ દેખાય એ તરફ પહોંચ્યા હતાં અને ત્યારે ત્યાં આતિશબાજી શરુ થઇ. અને એ નાયગ્રા અમારાં વ્યુમાં રહે બરાબર તેટલો સમય ચાલી એટલે અમે શરૂઆતથી અંત સુધીની વીસેક મિનિટની બહુ સુંદર આતશબાજી જોઈ શક્યા. એ શેનાં માનમાં થયું એ તો અમને ત્રણેને નહોતી ખબર. પણ, જે હતું એ બહુ જ સુંદર હતું.સૌરભે પોતે પણ ઘણી બધી વાર નાયગ્રાની મુલાકાત લીધા છતાંયે એવો નજારો પહેલાં ક્યારેય નહોતો જોયો. અમારો તો દિવસ બની ગયો!

જમીને પછી અમે ઉપરનાં ઓપન હોલમાં ગયાં. ત્યાં હાઈ-સ્કૂલ ફાઈનલ યર બોલ ચાલી રહ્યો હતો છતાં પણ ત્યાં બાલ્કનીમાં જવાની છૂટ હતી એટલે અમે થોડી વાર બાલ્કનીમાં આંટો માર્યો અને પછી કસીનો તરફ પાછાં ફરીને ઘરે જવા માટે તૈયાર થયાં. ત્યાંથી અમે લગભગ અગિયાર વાગ્યે નીકળી શક્યાં અને દોઢ વાગ્યા આસપાસ ઘરે પહોંચ્યાં. ઘરે પહોંચીને સૌરભ અને મેં થોડી વાર બેઠક જમાવી અને “હવે કાલે તો જલ્દી ઊઠવું જ છે. કાલે છેલ્લો દિવસ છે” નો નિર્ણય કરીને ઊંઘવાની તૈયાર કરવા લાગ્યા. જો કે, બંનેને ખબર જ હતી કે કોઈ અગિયાર પહેલાં ઊઠવાનું નથી.

તા.ક. – એ સાંજે એટલો ભારે વરસાદ અને ભેજ હતો કે, અમારાં નબળાં ફોન કૅમેરા વડે રેસ્ટ્રોંથી નાયગ્રા ફૉલ્સનાં ફોટોઝ જ નહોતાં લઈ શકાયાં એટલે આ પોસ્ટમાં એક પણ ફોટો નથી. :(

ટોરોન્ટો – 1

કેનેડા, ટોરોન્ટો

બસમાં બેસીને અમે નજીકનાં ટ્રેન સ્ટેશન તરફ પ્રયાણ કર્યું. કોઈ જાણીતા સાથે સફર કરવાનો એક ગેરફાયદો એ કે, રસ્તા અને સ્ટેશન એક પણ યાદ ન રહે અને ફાયદો એ કે, તમે ક્યાં ઉતારવાનું છે તેની ચિંતા કર્યા વિના ટ્રેનો અને બસોમાંથી બહારનો નજારો માણી શકો. બસ જ્યાંથી પસાર થતી હતી એ વિસ્તારો એકદમ શાંત અને સબર્બન લાગતાં હતાં. રસ્તામાં એક મોટું સફેદ રંગનું ઘર જેવું બાંધકામ હતું પણ તેનાં પર કોઈ ડેન્ટીસ્ટનું નામ લખેલું હતું. સૌરભ તરત બોલ્યો
“શું દી, ઓલું ઘર જોવે છે ને?”
મેં કહ્યું “હા. મને પે’લા ઘર જેવું લાગ્યું ‘તું. પણ, ઘર નથી ને?”
“ના, એ પે’લા ઘર જ હતું. હમણાં જ વેંચાઈ ગ્યું થોડાક ટાઈમ પે’લા. હવે ત્યાં કોઈ ડેન્ટીસ્ટ આવી ગ્યો છે. રેહાનાનાં મમ્મીનું ડ્રીમ ઘર હતું એવડું એ. એને એવું ઘર બનાવવું ‘તુ ક્યારેક.”
“તારું અને રેહાનાનું હવે શું છે?”
“કીધું તો ખરું કે, બધું પૂરું.”
“બધું પૂરું એટલે સાવ પૂરું કે, કોમ્પ્લીકેટેડ?”
“હા એટલે એવું જ કંઇક. પછી નિરાંતે ક’ઈશ.”
“ઓ.કે.”

એ દિવસની સફર બાબતે મને ફક્ત એટલું યાદ છે કે, અમે એક બસ અને બે ટ્રેન બદલીને શહેરનાં મધ્યમાં સી.એન ટાવર નજીક એક ટ્રેન સ્ટેશન પર ઊતર્યા હતા. એ દિવસ ખૂબ વાદળછાયો હતો. સૌથી પહેલાં તો મારે એક ચોક્કસ બેન્કનાં એ.ટી.એમની જરૂર હતી. એટલે એ શોધતા અમે આઠેક બ્લોક જેટલું ચાલ્યાં પણ એ.ટી.એમ ક્યાંયે નજરે ન પડ્યું એટલે મેં સૌરભને પૂછ્યું, “તું શ્યોર છો એ બેન્ક અહીં જ છે?” ત્યારે એ ભાઈએ જી.પી.એસ.માં જોવાનું નક્કી કર્યું અને જાણ્યું કે, એ.ટી.એમ તો અમે જે તરફથી આવ્યા હતાં એ તરફ છે. પછી તો મારે “હું છું પછી તારે પૈસાની શું જરૂર છે” અને એવું ઘણું બધું સાંભળવાનું આવ્યું. પણ, વર્ષોથી એ રીતે કોઈ પાસે પૈસા માંગવાની આદત નથી રહી એટલે એ પ્રસ્તાવ મને રૂચે તેવો નહોતો.

અમે ફરી પાછાં ચાલવાની શરૂઆત કરી પણ, ઠંડીમાં એટલું ચાલીને સૌરભને ભૂખ લાગી ગઈ હતી એટલે પહેલાં અમે હતાં ત્યાં એક ફૂડ-ટ્રકમાંથી હોટડોગ ખાવાનું નક્કી કર્યું. તેણે મને પૂછ્યું,
“તારે શું ખાવું છે?”
મેં કહ્યું, “કંઈ નહીં.”
“ખરેખર કંઈ નહીં? કંઇક તો ખા!”
“પણ મને સાચે ભૂખ નથી લાગી.”
પણ, બાળકોને પૂછો ત્યારે ભૂખ ન જ લાગી હોય અને કટાણે લાગે તેવું મારું કામકાજ હતું. અમે માંડ પાંચ મિનિટ આગળ ચાલ્યાં પછી ભૂખ લાગી. ત્યાં બીજું પણ એક હોટડોગ સ્ટેન્ડ હતું પણ સૌરભે ત્યાંથી ખાવાની ના પડી અને કહ્યું,
“પેલું હતું એ જ સારું હતું. આ સારું નહીં હોય.”
મેં ધડ કરી, “હોટડોગ સ્ટેન્ડ બધાં સરખાં જ હોય અને બિમાર પડવાની શક્યતા બધે હોય જ. તને કેવી રીતે ખબર કયું સારું ‘ને કયું નહીં”
તો મને કહે, “અરે આપણે નીકળા ત્યારે જ મેં ડેવિડને પૂછ્યું ‘તું. તારું ધ્યાન નહીં હોય. તેણે મને કીધું ‘તું કે, પે’લા સ્ટેન્ડમાંથી નહીં ખાતો, એ એટલું સારું નથી. બીજમાંથી ખાજે. ચલ આપણે બેંક પાસે જાઈએ છીએ ને ત્યાં ઘણું સારું હશે, ત્યાંથી ખાઈ લેજે.”

અમે નવેક બ્લોક ચાલીને અંતે પેલી બેંક સુધી પહોંચ્યા અને ત્યાંથી પૈસા લીધાં પછી મને શાંતિ થઈ. કેનેડાની નોટો ઓસ્ટ્રેલિયા જેવી જ છે એવું મેં તેને જણાવ્યું તો ભાઈ કહે “હાસ્તો. કેનેડાએ ઓસ્ટ્રેલિયા પાસેથી જ આઈડિયા લીધો ‘તો. તને નથી ખબર? પહેલાં તમારે ત્યાં આવી નોટો આવી. પછી કેનેડાએ ચાલુ કરી.” એમ ગપ્પા મારતાં ચાલતાં હતાં તો ભાઈ મને કહે, “એમ નહીં, આમ ચાલીએ.” મારે કૉફી પીવી છે. મેં કહ્યું “ઠીક. મારે પણ કંઇક ગરમ પીવું છે.” એ મને ટિમ હોર્ટન નામની એક જગ્યાએ લઇ ગયો. અમેરિકામાં પીતી હોઉં છું તેવી જ કંઇક અપેક્ષાથી મેં હોટ ચોકલેટ મંગાવી. પણ, આ તો સાલું ઓસ્ટ્રેલિયામાં ‘ડોમ’ લેવલનું નીકળ્યું (મતલબ ઘણું સારું). એ હોટ ચોકલેટ એટલી માપસર ગળી અને કન્ઝીસ્ટન્ટ હતી કે, દિલ ખુશ થઇ ગયું. ઓસ્ટ્રેલિયાથી શિફ્ટ થયા પછી પહેલી વાર મેં એટલું સારું ગરમ પીણું પીધું હતું. ટોરોન્ટોનું ડાઉનટાઉન પણ પર્થની યાદ અપાવતું હતું. બહુ ભીડ નહીં અને શહેરનાં મધ્યમાં પણ સાન ફ્રાન્સિસ્કોનાં પ્રમાણમાં ઘણી શાંતિ લાગે. ત્યાં હું આરામથી મારી હોટ ચોકલેટ પીતી હતી તો ભાઈ કહે “હવે થોડી જલ્દી કરજે હો. કાં તો હવે ચાલતાં ચાલતાં પીએ” મેં કહ્યું “કેમ? તારી કો’ક ફ્રેન્ડની રાહ નથી જોવાની?” “ના, હવે નથી લાગતું એ આવે. મોડું પણ થવા લાગ્યું છે એટલે હવે વધુ રાજ જોઈશું તો સિ.એન. ટાવર પરથી કંઈ જોવાની મજા નહીં આવે અને આપણી પાસે ટાઈમ ઓછો છે. કાલે તો આપણે નાયગ્રા ફોલ્સ જવાનાં.”

ફરી અમે જ્યાંથી ચાલીને આવ્યા હતાં એ તરફ ગયાં અને સિટી એક્સપ્લોરર પાસ લઈને ટાવર તરફ અંદર ચાલવા લાગ્યાં. બેઝ લેવલ પર ટાવરમાં જવાની લિફ્ટનાં પ્રવેશદ્વાર તરફ જતાં વચ્ચે કાચની દીવાલોમાંથી આરપાર દેખાતું હતું. ટાવરની બરાબર બાજુમાં એક સ્ટેડિયમ હતું અને બીજી તરફ ટ્રેનનાં પાટા દેખતાં હતાં. ઉપર જતાં ગયાં તેમ લિફ્ટમાંથી બહારનો શહેરનો નજારો વધુ ને વધુ સ્પષ્ટ અને કોઈ અડચણ વિના દેખાતો હતો.

સૂર્યાસ્ત થવાને થોડી જ સેકન્ડોની વાર હતી ત્યારે અમે એકદમ ઉપર પહોંચ્યા હતાં. આકાશ સાફ હતું. ઉપરથી સૂર્યને બરાબર ઢળતો જોઈ શક્યા પછી થોડી માટે સંધ્યાનાં રંગો પથરાવા લાગ્યાં. ત્યાં કાચની બારીઓ પાસે અમે લગભગ અડધી-પોણી કલાક ઊભા રહ્યાં અને શહેરની રોશની જોતાં રહ્યાં.

હાઈવે પરથી પસાર થતી ગાડીઓ નાની રમકડાં જેવી લાગતી હતી અને દૂરથી આવતી હોય ત્યારે તો જાણે રોશનીનો દડો જ સામે આવતો હોય તેવું લાગે. ટોરોન્ટો બહુ વિચિત્ર પ્રકારનું ખૂબસૂરત હતું. ત્યાંની ખૂબસૂરતી કોઈ હાર્ટ-બ્રેકિંગ મૂવીનાં સેટ જેવી હતી. એ જગ્યાએ ‘ઈટર્નલ સનશાઇન ઓફ અ સ્પોટલેસ માઈન્ડ’ જોતી વખતે થતી તેવી લાગણીઓ અનુભવાતી હતી.

થોડો સમય થયો એટલે પછી બાકીની સાંજ શું કરીશું એ વિચારવા લાગ્યાં. મને અચાનક મૂવીનો વિચાર આવ્યો અને સૌરભ તરત માની ગયો. નવાં મૂવિઝમાં સારું કયું હશે એ વિચારવા લાગ્યાં ત્યાં મને તમાશા યાદ આવ્યું. સૌરભે જોયું તો ડંડા સ્ક્વેર થીયેટરમાં તમાશાની ટિકિટ ઉપ્લબ્ધ હતી એટલે અમે ૯ વાગ્યાની ટિકિટો લીધી. છેલ્લે અમે સાથે ૨૦૦૯માં હું ઓસ્ટ્રેલિયા જવા નીકળી એ પહેલાં હેરી પોટર જોવા ગયાં હતાં એટલે છ વર્ષે ફરી સાથે પિક્ચર જોવા મળશે એ વિશે અમે બહુ ખુશ હતાં. સિ.એન ટાવરનો કાર્યક્રમ સાડા છ આસપાસ પત્યો પછી અમે ડંડા સ્ક્વેર તરફ માર્કેટ બાજુ ચાલવા લાગ્યાં. કપડાં અને એક્સેસરીઝમાં સૌરભનો ટેસ્ટ હજુ પણ એટલો જ મોંઘો અને એલીગન્ટ હતો. અચાનક ચાલતાં ચાલતાં મારું ધ્યાન એક શેરીમાં બરાબર વચ્ચે દેખતાં ચંદ્ર પર ગયું. એ દિવસે ત્યાં ચાંદો વિશાળ થાળ જેવો મોટો અને પરફેક્ટ ગોળ દેખાતો હતો. તેનો ફોટો લેવાની મેં ઘણી કોશિશ કરી પણ કુદરતની દરેક કરામતોની જેમ તેની સુંદરતા પણ ફોટોમાં લઈ શકવી અશક્ય હતી.

અમે થોડી વાર ત્યાંનાં મોલમાં આંટો મારવાનું વિચાર્યું. થેન્ક્સગિવિંગ નિમિત્તે બધે જ સેલ ચાલતાં હતાં એટલે અમને થોડો તેનો લાભ પણ મળ્યો અને મેં ત્યાંથી એક સુંદર નિટેડ ટી-શર્ટ ખરીદ્યું.

પછી ફૂડ-કોર્ટમાં જમીને થિયેટર તરફ રવાના થયાં ત્યારે થોડું મોડું થઇ ગયું હતું અને સૌરભને અચાનક મેન્ગો સ્મૂધી લેવાનું સૂજયું હતું. એટલે, બુદ્ધિ લગાવીને મેં ઉપર જઈને ટિકિટ લેવાનું નક્કી કર્યું અને એ સ્મૂધી લે ત્યાં સુધીમાં મેં અંદર સારી સીટ શોધીને અમારાં માટે જગ્યા રોકી. અમારો ટીમ એફર્ટ રંગ લાવ્યો અને અમને સારી સીટો અને સ્મૂધી બંને મળી રહ્યાં.

કેનેડાનાં થિયેટર્સમાં મૂવી શરુ થાય એ પહેલાં એકાદ મિનિટ માટે એક ઇન્ટરેસ્ટિંગ પોપ-ક્વિઝ ચાલતી હોય છે. સ્ક્રીન પર પ્રશ્નો અને વિકલ્પો મૂકાતા જાય અને લોકો પોતાનાં ફોનમાં થિયેટરની એપ પરથી સાચો જવાબ પસંદ કરી શકે અને છેલ્લે સ્કોરબોર્ડ જોવા મળે. એ જીતવા પર ડિસ્કાઉન્ટેડ મૂવી ટિકિટ વગેરે પણ મળે. મૂવીએ આખો વખત અમને બંનેને બરાબર જકડીને રાખ્યા હતાં. અમે ત્યાંથી બહાર નીકળ્યા પછી પણ થોડાં એ જ ઝોનમાં રહ્યાં હતાં. થિયેટરની બહાર જ્યાંથી પોપ-કોર્ન વગેરે મળે ત્યાંથી સૌરભે સ્મૂધિની બેગ લીધી એટલે મને આશ્ચર્ય થયું કે, એ સ્મૂધી પી નહોતો ગયો? તેણે ત્યાં રાખી હતી? તો ભાઈ કે, “હા તો. ત્યાં અંદર થોડાં લઇ જવા દે? અને એમ કંઈ આટલી સારી સ્મૂધી જવા થોડી દેવાય?” પછી એ તો ફટાફટ પી ગયો પણ મારાંથી અડધી સ્મૂધી પણ ન પીવાઈ. તો એ ફેંકવા પણ ન દે. ધરાર એ અધૂરી સ્મૂધી ઘર સુધી પકડાવી રાખી.

અમે ત્યાંથી નીકળ્યા ત્યારે સવા બાર જેવું થયું હતું. રસ્તામાં મેં કહ્યું ચલ ને દારૂ પીવા જઈએ. તો એ મને તેનાં એક જાણીતાં પબમાં લઇ ગયો. ત્યાં અમે બિયરનો એક જગ મંગાવ્યો અને તેમાં વોડ્કાનાં બે શોટ્સ મિક્સ કરીને ચીયર કર્યું. ઇમોશનલ મૂવીની અસર અને તેમાં દારૂનાં મિશ્રણથી બધી ‘રિયલ ડીલ’ વાતો બહાર આવવા લાગી. અત્યાર સુધી તો અમે ફક્ત હાહા-હીહી જ કર્યું હતું. પણ, હવે ફાઈનલી જીવનમાં શું-શું બરાબર નહોતું તેની વાત શરુ કરી. અમારો ઈમો સેશન દોઢેક કલાક ચાલ્યો. મેં તેની પાસે ફરિયાદ પણ કરી લીધી કે, તેને દોઢ વર્ષમાં એક પણ વખત ફોન કરવાનું ન સૂજયું! મેં તેને એ પણ કહ્યું કે, મને ડર લાગવા માંડ્યો હતો કે, અમારો બોન્ડ ધીરે ધીરે ઢીલો થતો જશે અને દિવસે દિવસે અમે વધુ ને વધુ દૂર જતાં જશું. એ હદ સુધી કે પછી મળીશું ત્યારે પણ ફક્ત ઉપર ઉપરની અને ફોર્મલ વાતો જ થવા લાગશે. તેણે માફી માંગી અને મને જણાવ્યું કે, એ સમયે તેનાં જીવનમાં શું ચાલતું હતું અને કેમ એ કોઈ સાથે બહુ કોન્ટેક્ટ નહોતો રાખી શક્યો. તેણે મને ખાતરી પણ આપી કે, એવું કંઈ જ નહીં થાય. એ ઈમો સેશન ત્યારે અમારા બંને માટે કદાચ ખૂબ જ જરૂરી હતો. અમે બંને અમારી પરિસ્થિતિઓમાં ઘણાં વર્ષોથી એકલાં જ લડતાં રહ્યાં હતાં અને હવે ફાઈનલી અમે એટ લીસ્ટ એક જ ખંડમાં હતાં અને એકબીજાથી પાંચ કલાકની ફ્લાઈટની જ દૂરી પર હતાં એ હકીકત પહેલી વખત અનુભવાઈ રહી હતી.

ટોરોન્ટો

કેનેડા, ટોરોન્ટો

ટોરોન્ટોમાં ઈમિગ્રેશન અને બોર્ડર પ્રોટેક્શનનું ચેકિંગ બહુ જ સહેલું છે. જો કે, ત્યાં પહોંચતા જ મારા ધ્યાનમાં આવ્યું કે, આ એરપોર્ટ પર કોઈ પાસેથી કોઈ માહિતી જોઈતી હોય તો કોઈને ખાસ કંઈ ખબર નથી અને પડી પણ નથી. જો ઓસ્ટ્રેલિયા ‘laid back’ કહેવાય તો ટોરોન્ટો તો – It takes ‘laid back’ to another level કક્ષાની જગ્યા છે. ત્યાં જતાંનાં બે-ત્રણ કલાકમાં જ મને સમજાઈ ગયું કે, ઓસ્ટ્રેલિયન્સને કેનેડા આટલું કેમ ગમે છે અને અહીં ઘણાં બધાં ઓસ્ટ્રેલિયન્સ વર્કિંગ-હોલીડે વિઝા લઈને કેમ આવે છે. ઈમિગ્રેશન ફોર્માલિટી પતાવીને ધડકતા હૃદયે હું ‘અરાઈવલ લાઉન્જ’ પહોંચી. લેન્ડ થઈને તરત જ મેં સૌરભને ફોન કર્યો હતો એટલે એ ત્યાં આવી પહોંચ્યો હતો અને તેની સાથે તેનો કોઈ મિત્ર આવ્યો હતો.

તેણે “કાં દી!” કહીને હાથ મિલાવવા માટે લંબાવ્યો એટલે જવાબમાં હું બંને હાથ લંબાવીને તેને ભેટી પડી. પછી અમે પાર્કિંગ તરફ ચાલ્યાં ત્યારે તેણે મારી બેગ ઉપાડવાની ઓફર કરી તો મેં જવાબમાં હસીને “I am a strong, independent modern woman” એવી વાઈડાઈ ઓફર કરી. એટલે તેણે સામે હસીને કહ્યું “તો ઉપાડ” દસેક સેકન્ડમાં તેનાં મિત્રે તેને મારી બેગ લેવાનું સૂચન કર્યું. પણ, તેણે હસીને તેને કહ્યું કે, “ના, જરૂર નથી. એ સ્ટ્રોંગ .. પછી શું હતું, દી?” પછી અમે હસવા લાગ્યાં. મને થયું ચાલો, એટલી તો ખબર પડી કે બીજા જે કંઈ ફર્ક પડયા હોય તે. પણ, તેની સેન્સ ઓફ હ્યુમર હજુ બરકરાર છે.

એરપોર્ટથી શહેર તરફ જતાં અમે તેનાં ડ્રાઈવર્સ લાઈસન્સ વિશે વાત કરી રહ્યાં હતાં. મને એવો ખ્યાલ હતો કે, તેની પાસે ત્યાં કાર હતી. પણ, નહોતી. તેની પાસે ત્યાંનાં લાઈસન્સની લર્નર્સ પરમિટ હતી પણ લાઈસન્સ નહોતું. તો મેં તેને કહ્યું કે, આપણે કાર હાયર કરી શકીએ. એ ડ્રાઈવ ન કરી શકે પણ હું તો ડ્રાઈવ કરી શકું એક ટૂરિસ્ટ તરીકે મારાં ઓસ્ટ્રેલિયન લાઈસન્સ પર. પછીની દસેક મિનિટ અમે શું કરવું, કેવી રીતે કરવું તેનાં પ્લાન બનાવતાં રહ્યાં. પછી પાંચેક સેકન્ડનો એક પોઝ લઈને મેં કહ્યું “shit!” પછી હું આગળ કંઈ બોલું એ પહેલાં એ જ હસતાં હસતાં બોલી ગયો “શું થ્યુ? લાઈસન્સ લઇ આવતાં જ ભૂલી ગઈ છો ને?” એટલે મેં હસીને હા કહી. પછી તેણે નિરાશામાં માથું હલાવીને હસતાં હસતાં કહ્યું “ખબર જ હતી. આવા ને આવા!” પછી એ, હું અને તેનો મિત્ર અમે ત્રણે હસતાં રહ્યાં.

રાત્રે લગભગ અગિયાર વાગ્યા હતાં અને જેક એસ્ટર નામની એક જગ્યાએ અમે જમવા માટે રોકાયા. ત્યાં દરેક ટેબલ પર એક લાંબો ખાખી કાગળ પાથરેલો હતો અને દરેક ટેબલ પર ક્રેયોન્સ હતાં. એ જોઇને મને બહુ આશ્ચર્ય થયું હતું અને બહુ મજા પણ આવી હતી. એ લોકો બધાંને ટેબલ પર લખવા કે ડૂડલિંગ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરતાં હતાં અને એવું મેં પહેલી વાર ક્યાંય જોયું હતું.અમે બેઠાં હતાં ત્યાંથી લગભગ છએક મીટર દૂર કાગળનો એક લાંબો મોટો રોલ પણ મારી નજરે ચડ્યો હતો. એ કાગળ પછી તમને ઘરે લઇ જવા દે. હું તો સ્કૂલનાં બાળકની જેમ ઉત્સાહિત થઇ ગઈ. પણ, એટલી રાત્રે પાંચ કલાકની ફ્લાઈટ પછી શું દોરવું એ સૂજતું નહોતું એટલે મેં મારું અને સૌરભનું નામ લખી નાંખ્યું.

વેઈટર આવ્યો અને અમે જમવાનું ઓર્ડર કર્યું ત્યારે તેણે મને પૂછ્યું, “કાં દી તું તો કહેતી ‘તી ને કે, બિયર પીશ આવીને? નથી પીવી?” ત્યારે મેં કોકટેઈલ ઓર્ડર કર્યું.ભારત હતા ત્યારે ખૂબ સાથે બેસીને એક થાળીમાં જમ્યા છીએ. એ દિવસે અમે પહેલી વખત સાથે બેસીને દારૂ પી રહ્યા હતા. એ કોકટેઈલનો ગ્લાસ બહુ જ સુંદર હતો અને કોકટેઈલ બહુ જ ખરાબ હતું – એકદમ ગળ્યું ગળ્યું. મારાંથી પી શકાયું એટલું પીધું અને પછી છોડી દીધું. બહાર નીકળતી વખતે મેં ત્યાં લગાવેલાં પેઇન્ટિન્ગ્સ અને વોલ-પોસ્ટર્સ જોયાં. એ બધાં પણ એટલાં જ કલાત્મક અને યુનીક હતાં.

મને ટોરોન્ટો પહેલી રાતથી જ ગમવા માંડ્યું હતું. ત્યાંથી ઘર તરફ પ્રયાણ કર્યું ત્યારે કારમાં સૌરભે મને યોન્ગ સ્ટ્રીટ દેખાડી અને તેનાં વિશે માહિતી આપતાં કહ્યું કે, એ દુનિયાની લાંબામાં લાંબી સ્ટ્રીટ માનવામાં આવે છે.સૌરભનો મિત્ર અમને ઘરે છોડી ગયો પછી સૌથી પહેલું ધ્યાન મારું ક્રિસમસ ડેકોરેશન પર ગયું હતું. તેનાં અપાર્ટમેન્ટ બિલ્ડિંગનાં પ્રવેશદ્વાર પાસે ક્રિસમસની મસ્ત સજાવટ કરેલી હતી. નાનાં રેઇન્ડીયર, ક્રિસમસ ટ્રી અને સ્નો-ફ્લેકની રોશનીથી એલીવેશન બહુ જ સુંદર લાગતું હતું.

તેનું ઘર લગભગ નવમાં કે દસમાં માળ પર હતું એટલે ત્યાંથી બહારનો નજારો ખૂબ સુંદર દેખાતો. મને એ જગ્યા અનહદ ગમી હતી. બે પુરુષો જ રહેતાં હોય તેનાં માટે એ ઘર ખૂબ સુંદર રીતે સજાવેલું અને સાચવેલું હતું. તેનો હાઉઝમેટ – ડેવિડ એ ઘરનો માલિક પણ હતો અને તે ઈરાની હતો. તેણે ખૂબ જ સુંદર ઘર-સજાવટની વસ્તુઓ પસંદ કરી હતી અને ઘરનાં દરેક ખૂણે થોડો ઈરાની ટચ આંખે ઊડીને વળગતો હતો.સૌરભનાં રૂમમાં સામાન ગોઠવીને અમે બિયરનાં કેન્સ ખોલ્યાં અને નિરાંતે વાતો કરવા લાગ્યાં. દોઢ-બે વર્ષનો ડોઝ ચાર દિવસમાં પૂરો કરવાનો હતો ને!

લગભગ બે વાગ્યા આસપાસ ડેવિડ કામ પરથી ઘરે આવ્યો. પછી એ પણ અમારી સાથે જોડાયો. તેનું ઇંગ્લિશ ભાંગેલું-તૂટેલું હતું એટલે થોડું સમજવામાં શરૂઆતમાં મને મુશ્કેલી પડી હતી પણ પછી ધીરે ધીરે એ પણ ગોઠવાઈ ગયું. એ રાત્રે અમે ત્રણે સાડા ત્રણ – ચાર સુધી જાગ્યા હતાં અને ખૂબ ગપાટા માર્યા હતાં. પછીનાં દિવસે સવારે મારાં ડાહ્યા શેફ ભાઈએ મારાં માટે ગરમ નાશ્તો બનાવ્યો હતો. તેમાં ડેવિડે પણ થોડો ઈરાની ટચ ઉમેર્યો હતો અને એ મેં ખૂબ માણ્યો હતો. નાશ્તો કહો કે લન્ચ, બધું એક જ હતું. અમે અઢી વાગ્યા આસપાસ માંડ ઘરેથી બહાર નીકળ્યા. તેનાં બિલ્ડિંગની આસપાસ બિલકુલ પહાડોમાં લાગે તેવી શાંતિ લાગતી.

વળી, એ સમય પાનખરનાં અંતનો હતો એટલે બધાં જ વૃક્ષો પરથી પાન બિલકુલ ખરી ગયાં હતાં અને ફક્ત કોરાં ઠૂઠા નજરે પડતાં હોય તેવું લાગતું હતું.

સાંભળ્યું હતું કે, ઋતુઓ સામાન્ય સ્થળોમાં ફક્ત અનુભવાય, પણ પહાડોમાં ઋતુઓ દેખાય. એ વાત ટોરોન્ટો માટે પણ એકદમ સાચી હોતી હશે તેવું લાગ્યું હતું. એ નીરવ શાંતિમાંથી બસમાં બેસીને અમે ટોરોન્ટો સિટી-સેન્ટર તરફ પ્રયાણ કર્યું.

ટોરોન્ટો – ઉડતાં પહેલાની વાત

કેનેડા, ટોરોન્ટો

Hey all! હું જાન્યુઆરીમાં બ્રેક પર હતી એટલે બ્લોગ પણ બ્રેક પર હતો. હવે ફરીથી રાબેતા મુજબ પોસ્ટ્સ શરુ કરું છું અને આ વર્ષે પણ ગયા વર્ષની જેમ નિયમિત રહેવાનો પ્રયત્ન કરતી રહીશ.

છેલ્લે તમે ઓસ્ટિન ટ્રિપનો અહેવાલ વાંચ્યો અને ફોટોઝ જોયાં. ત્યાર પછીની વાત છે મારી ટોરોન્ટો (કેનેડા) ટ્રિપની…


ઓસ્ટિનથી પાછી ફરી ત્યારે બા ગૂજાર્યાને હજુ બે અઠવાડિયા જ થયા હતાં. એ ટ્રિપ નવી જગ્યા જોવા મળી તે દ્રષ્ટિકોણથી રોમાંચક હતી. પણ, બાકી મને બહુ વિચિત્ર રીતે ખાલી-ખાલી લાગ્યા કર્યું હતું અને હવે પછી ક્યાંયે ટ્રાવેલ કરવાનું મન નહોતું થતું. કોઈ જ નવા લોકોને મળવાનું મન નહોતું થતું. ક્યાંયે ફરવા જાઉં અને પરાણે હસવું-બોલવું તેનાં કરતાં તો ઘરે જ રહું એ બરાબર લાગતું હતું.

સપ્ટેમ્બર પછીનો લોન્ગ-વીકેન્ડ નવેમ્બરનાં અંતમાં ‘થેન્ક્સગિવિન્ગ’ નિમિત્તે આવવાનો હતો અને ત્યારે શનિ-રવિ ઉપરાંત ગુરુ-શુક્રની પણ રજા હોવાની હતી. જો એ લોન્ગ વીકેન્ડ પર કોઈ પ્લાન ન કરું, ક્યાંયે ફરવા ન જાઉં અને ઘરે જ રહું તો હું બહુ જ કંટાળવાની હતી એ વિશે બે મત નહોતો. વળી, સમયને ધ્યાનમાં રાખીને એ ટ્રિપનું પ્લાનિંગ અને બુકિંગ ઓસ્ટિનથી પાછી ફરી એ અઠવાડિયામાં જ કરી લેવું પડે તેમ હતું. આમ, ત્યારની લાગણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને મેં વચ્ચેનો રસ્તો વિચાર્યો. ટ્રાવેલ પણ થાય અને નવાં લોકો સાથે બહુ હસવું-બોલવું પણ ન પડે તેવો – ટોરોન્ટો જઈને મારાં કઝિનને મળવાનો. એ પ્લાન એટલો સારો હતો કે, એમ કરવાનો વિચાર મને પહેલાં કેમ ન આવ્યો એ વિશે મને આશ્ચર્ય થયું. :D

સૌરભ મારાં કાકાનો દીકરો છે. એ મારાંથી બે જ વર્ષ નાનો છે એટલે નાનપણથી અમારો સંબંધ મિત્રોનો રહ્યો છે. વળી, સ્વભાવની દૃષ્ટિએ પણ અમે નાના હતાં ત્યારથી અમારી વેઇવલેન્ગ્થ મળતી આવે છે એટલે અમારી મૈત્રી પહેલેથી ખૂબ મજબૂત રહી છે. તેને હું છેલ્લે ભારતમાં ૨૦૧૧ની શરૂઆતમાં મળી હતી. એટલે, ૨૦૧૫નાં અંતમાં તેને મળું તો લગભગ પાંચ વર્ષે તેને મળતી હોઉં. એટલે એ એકસાઈટિંગ હોવાનું જ. પણ, અમારો બાકીનો પરિવાર તો કદાચ અમારાં કરતાં પણ વધુ ઉત્સાહી અને ખુશ હોય એ વાતથી.

૨૦૧૧નાં અંતમાં એ ટોરોન્ટો ગયો પછી સંજોગોવશાત એ હજુ સુધી ફરી ભારત પાછો નથી ફરી શક્યો. આ લખું છું એ વર્ષ 2015 છે. હજુ તેને પાછા ફરતા કેટલો સમય લાગશે એ અમને કોઈને નથી ખબર. વચ્ચે તેને સ્વાસ્થ્યને લગતી થોડી મુસીબતો પણ થઇ હતી. વળી, એકાદ બે વખત તેણે ભારત જવાનો પ્લાન કરીને અંતે કેન્સલ કરવો પડ્યો હતો અને તેવું ઘણું બધું થયું હતું. તેને ત્યાં ટોરોન્ટોમાં પણ અમારાં પરિવારમાંથી કોઈ મળવા નહોતું ગયું અને હું જાઉં તો હું સૌથી પહેલી હોવાની હતી. એટલે સ્વાભાવિક રીતે જ હું ત્યાં ક્યારે જાઉં તેની કાગડોળે રાહ જોઈ રહ્યાં હતાં બધાં. ખાસ એટલા માટે કે, હું પોતે ત્યાં જઈને તેનું જીવન અને તેની પરિસ્થિતિ જોઉં તો ઓછામાં ઓછું પરિવારની એક વ્યક્તિએ કન્ફર્મ કર્યું હોય કે, એ બરાબર છે અને ખુશ છે.

જ્યારે હું સૌથી પહેલી વાર અમેરિકા ફરવા આવવાની હતી એ વખતથી શરુ કરીને બા સમયાંતરે પપ્પાને પૂછતાં કે,એ હવે કેનેડા ક્યારે જવાની છે સૌરભને મળવા? બા જયારે અંતિમ દિવસો ગણતા હતા ત્યારે તેમને મમ્મીએ અને કાકીએ પૂછ્યું હતું, “એ બંનેને બોલાવી લઈએ?” તેનાં જવાબમાં તેમણે ના પાડી હતી. ફક્ત એટલું જ નહીં તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે,સૌરભને કહેજો કે, કેનેડામાં સ્થાયી થવા માટેની બધી જ વિધિ પતાવીને જ આવે હવે જયારે આવે ત્યારે. તેમણે સૌરભનાં કેનેડા માટે નીકળ્યા પછી તેને જોયો જ નહોતો. કદાચ છેલ્લે તેમની ઈચ્છા પણ થઇ હશે તેને મળવાની. પણ, એ એટલાં પ્રેક્ટિકલ વ્યક્તિ હતાં કે, તેમને અમને – ખાસ સૌરભને મળવાની ઈચ્છા હોય પણ ખરી તોયે એ કહેત નહીં. મારા કેનેડા જવાથી અનાયાસે જ તેમની એ ઈચ્છા પણ પૂરી થઇ રહી હતી કે, હું સૌરભને મળવા ટોરોન્ટો જાઉં અને પરિવારનું કોઈ તો તેને મળે!

મારાં વિચારથી મમ્મી-પપ્પા બહુ જ ખુશ થયાં હતાં. પણ, જ્યાં સુધી ટિકિટ ન લઇ લઉં ત્યાં સુધી મેં સૌરભને કાકા-કાકીને કહેવાની ના પાડી હતી. જો નસીબજોગે હું એ ટ્રિપ પ્લાન ન પણ કરી શકું તો તેમનાં ઉત્સાહ પર પાણી ફરે તેવું હું નહોતી ઈચ્છતી. અંતે ઓસ્ટિનથી પાછાં આવ્યા પછી બે અઠવાડિયામાં જમેં ટોરોન્ટોની રિટર્ન ફ્લાઈટ બૂક કરાવી હતી અને પાંચ દિવસ માટે હું સૌરભને મળવા જઈ રહી છું એમ કાકા-કાકીને અને મારાં પેરેન્ટ્સને જણાવ્યું હતું. એ સાંભળીને ધાર્યા પ્રમાણે જ ઘરમાં બધાં જ બહુ ખુશ થયાં હતાં.

સૌરભનાં કામનાં સ્કેડ્યુલ અને અમારાં ટાઈમઝોનનાં ફર્કનાં કારણે અમે છેલ્લાં એક-દોઢ વર્ષથી બહુ સંપર્કમાં નહોતાં રહી શકયાં. મોટાં ભાગે મને તેનાં જે કંઈ ખબર મળતાં એ કાકા-કાકી દ્વારા જ મળતાં. તેની પરિસ્થિતિ હું સમજતી હતી પણ તેનાં બહુ લાંબા સમયથી સંપર્ક બહાર રહેવાનાં કારણે હું તેનાંથી થોડી ગુસ્સે પણ હતી. આવામાં પાંચ વર્ષે મળીએ તો એ ભાઈ જેની સાથે મારી ગાઢ દોસ્તી હતી એ જ સંબંધ હશે કે એ સમીકરણ બદલાઈ ગયું હશે એ વિશે વિચારતી રહી હતી. તેનામાં અમુક આંખે ઉડીને વળગે ફેરફારો તો થયાં જ હશે એમ અનુમાન લગાવ્યું હતું પણ, એ ફેરફારો કઈ દિશામાં અને કઈ બાબતોમાં હશે એ વિશે હું વિચારતી રહી હતી. એ મને એરપોર્ટ લેવા આવવાનો હતો અને પછી અમે સાથે ડીનર કરવાનાં હતાં. પ્લેનમાં બેઠાં બેઠાં હું એ જ વિચારી રહી હતી કે, તેને આટલાં સમય પછી મળું ત્યારે શરૂઆતનાં એક-બે દિવસ બહુ ‘ઓકવર્ડ’ લાગશે કે શું? તેનું વયસ્ક-જવાબદાર વર્ઝન પણ તેનાં બાળપણનાં વર્ઝન જેટલું જ હૂંફાળું અને આવકારભર્યું હશે કે કેમ?

ટોરોન્ટોની ઠંડીમાં ચાલે તેવાં શૂઝ મારી પાસે નહોતાં એટલે મેં ઉડતા પહેલા શૂ-શૉપિંગ કર્યું અને નવાં શૂઝનું ઉદ્ઘાટન ફલાઇટનાં દિવસે કરવામાં આવ્યું!